احتمال حيات در سيارات ديگر

تاکنون هزاران کتاب، مقاله و فيلم درباره احتمال وجود حيات در ساير سيارات ارائه شده ‌اند. اما به راستي نظر اخترشناسان و دانشمندان علوم ديگر درباره وجود حيات يا حتي موجودات هوشمند در سيارات ديگر چيست.

جالبترين سياره در منظومه شمسي سياره مريخ (بهرام) است. اين کره به خاطر ترکيبات آهن به سياره سرخ نيز شهرت دارد. هميشه افسانه‌هاي فراواني درباره ساکنان مريخ وجود داشته است. در قطب مريخ، يخ (آب جامد) و دي‌اکسيدکربن وجود دارد. نيروي جاذبه بر روي مريخ يک‌سوم نيروي جاذبه بر زمين است. در سمت روز مريخ، حرارت بالغ بر 20 درجه و در سمت شب بالغ بر منهاي 100 درجه است.

دانشمندان عقيده دارند که جو مريخ در سه ميليارد سال پيش تراکم بيشتري داشته، اما بر اثر پايان فعاليت‌هاي آتشفشاني و جرم محدود اين سياره، گازهاي موجود از جو اين سياره خارج شده‌اند. با اين وجود امکان درياهاي زيرزميني در مريخ نيز وجود دارد.

بدنبال  کشف يک سنگ آسماني از کره مريخ بر روي زمين، دانشمندان در آزمايش‌هاي خود موفق به مشاهده بقاياي موجودات ميکروسکوپي شدند. اما هنوز بطور قطعي نمي‌توان گفت که موجودات ميکروسکوپي منشايي فرازميني دارند. بدون دريافت نمونه مستقيم از مريخ، تمام نظرات موجود تنها گمانه‌زني خواهد بود.

يکي از ماه‌هاي سياره مشتري به نام "اروپا" نيز داراي قشر ضخيمي از يخ است. اخترشناسان گمان مي‌برند که در زير اين لايه قطور يخ، دريايي از آب‌شور وجود دارد. اما امکان زندگي موجودات زنده در ماه "اروپا" منوط به نمونه‌برداي و مشاهدات مستقيم است.

"تيتان" ماه سياره زحل نيز داراي جوي نسبتاً فشرده و شبيه به زمين در دوران شکل‌گيري آن است. اما با توجه به سرماي شديد (منهاي 180 درجه) در ماه تيتان، وجود حيات از نوع زميني بعيد به نظر مي‌رسد.

حيات بيرون از منظومه شمسي 

اخترشناسان تا کنون موفق به کشف 330 سياره در خارج از منظومه شمسي شده‌اند. اما اغلب اين سيارات يا ترکيبي از گازهاي مختلف، به علت نزديکي به ستارگان، داراي دماي بسياربالايي هستند. فاصله اين سيارات تا ستاره مرکزي خود براي حيات مساعد نبوده و شباهتي ميان اين سيارات و زمين نيز وجود ندارد.

بايد افزود که شناسايي سيارات بسيار بزرگ و با حرکت انتقالي سريع، که  در بيرون از منظومه شمسي قرار دارند، به مراتب آسان‌تر از کشف سيارات کوچک است. با ادامه ماموريت کاوشگر فضايي "کوروت" که دو سال پيش از سوي کشورهاي اروپايي به فضا پرتاب شد، امکان شناسايي سيارات کوچک و سرد بيش از پيش فراهم خواهد شد. در سال 2013 نيز با نصب تلسکوپ فضايي "WEBB" اين وضعيت به طور اساسي تغيير خواهد کرد. بطور مثال کشف سياره‌اي خارج از منظومه شمسي به نام Gliese 581c نشان مي‌دهد که با وجود سرماي زياد آن، به کمک "گرمايش گلخانه‌اي" مي‌توان شرايط مساعدي را براي حيات روي اين سياره بوجود آورد.

اثري از موجودات فضايي

در صورتي که موجودات فضايي، مانند موجودات زنده بر روي زمين، ترکيباتي از ملکول‌هاي ارگانيک داشته باشند، پس مي‌توان اثري از اين ترکيبات شيميايي را در کهکشان‌ها کشف کرد. اما اين کشف هنوز به معناي وجود موجودات فضايي نخواهد بود. تنها در صورت ارسال پيام به زمين، از طريق امواج راديويي و يا پرتوهاي نوري، مي‌توان با اطمينان از وجود موجودات فضايي سخن راند. به نظر پژوهشگران پروژه SETI در کاليفرنيا، در کهکشان راه شيري صدها تمدن از موجودات هوشمند وجود دارد. بهره‌برداري از 350 راديوتلسکوپ در کاليفرنيا در سال آينده، امکان شناسايي پيام‌هاي فضايي محتمل را افزايش خواهد داد.